Dosya 19

CÜNEYT ÜLSEVER: ERDOĞAN’A BİRİLERİ VAZGEÇİLMEZ OLMADIĞINI BU SENE GÖSTERECEK Bir dönem AKP iktidarının ve Başbakan Erdoğan'ın en sıkı destekçilerinden olan Hürriyet gazetesi yazarı Cüneyt Ülsever şimdilerde Erdoğan politikalarını kıyasıya eleştiriyor. Erdoğan'ın kendisini hayal kırıklığına uğrattığını söyleyen Ülsever'e göre iktidarın bağımsız bir dış politika gütmesi söz konusu değil. Ülsever'e göre AKP, Washington merkezli düşünüp buna göre politikalarını belirliyor. Erdoğan'ın tribünlere oynamayı sevdiğini söyleyen Ülsever'in yayınlanmış çok sayıda kitabı bulunuyor. »AKP ile birlikte Türkiye eksen mi değiştirdi? Türkiye'nin çıpasının merkezi her zamanki gibi ABD. AKP'nin iddialarının aksine iktidarın bir numaralı dış politikası ABD ile birtakım bazı Ortadoğu ülke ve örgütleri arasında arabuluculuk yapmak. Hükümet ABD merkezli düşünüp buna göre kuruyor politikalarını. Bir ara Türkiye bir merkeze bağlamaktan vaz mı geçti diye düşündüğüm oldu. Ama Obama’nın ABD Başkanı, Ahmet Davutoğlu'nun da dışişleri bakanı olmasından sonra Türkiye'nin nerede durduğu ve hangi sulara yelken açtığı netleşti. O dönem danışman sıfatıyla ABD'ye giden Davutoğlu "Türkiye'nin dış poitik çıkarlarının hiç olmadığı kadar ABD ile uyuştuğunu" müjdeledi! Ardından da bakan oldu. Bugün muazzam bir Ortadoğu konsantrasyonu var. »Türkiye'nin bölgesindeki sorunlara arabulucu olmasının neresi kötü? Hükümet suçladığı önceki diğer hükümetler gibi ABD'nin Ortadoğu'daki temsilciliğini yapıyor. Türkiye'nin Ortadoğu'da başat ülke olduğu söylemine katılmıyorum. AKP, Ortadoğu'yu da sadece ve sadece İran, Irak, Suriye, Lübnan Hamas ve Hizbullah üzerinden okuyor. Tüm bu ülke ve örgütlerin ortak paydası ABD ile ilişkilerin kesik olması. Bu politikanın bağımsız bir politika olarak takdim edilmesinden rahatsızım ben. Diyorum ki Türkiye bütün komşularıyla çok eksenli sıfır soruna dayanan ve kendisini merkeze koyan bir dış politikaya sahip değil. »Ne tür bir politikaya sahip? Türkiye bulunduğu coğrafi bölgede eskiden olduğu gibi ABD'nin çıkarları doğrultusunda hareket etmek durumunda. Tek farkı eski hükümetlere oranla bahsi geçen ülkelerle ilişkilerin daha dostane olması. Ama bunun kendi yarattığı çelişkiler var. Bu çelişkiler nedir? İran'ı kazanmak uğruna İran muhalefetine yapılan zulmü görmüyorsun. Ama iki günde bir Gazze de ne oluyor diye bağırıp çağırıyorsun. İran'da ölenler Müslüman değil mi? Öte yanda Ermenistan meselesine bakıyorsun Ermenistan'la da arkadaş olayım derken Azerbaycan'ı kaybediyorsun. Ermenistan başbakanı olsam 24 Nisan'a kadar yatar sadece Türkiye'nin protokolleri parlamentodan geçirmesini beklerim. »Neden? Şurada 24 Nisan'a ne kaldı. Türkiye'nin, Dağlık Karabağ'da bir açılım olmadan protokolleri parlamentoya getirmesi mümkün değil. Bırak CHP, MHP'yi AKP kendi milletvekillerinden dahi oy alamaz. »Madem böyle neden elini kaldıramayacağı bir açılımın altına soktu? Türkiye kendisini bağlarsa ABD ile tekrar yüz yüze gelecek. Obama diyor ki “Benim seçim sözümdür ben bu soykırımı tanıyacağım.” Obama bu sözü bizim Meclis’te de söyledi. Biz de bu konuda Obama’ya söz verdik, aradan bir yıl geçti. Hani söz nerede kaldı. Eee, Obama da bu ne perhiz bu ne lahana turşusu diyecektir elbet. »Türkiye'nin bölgesinde ABD'den bağımsız bir dış politika yürütmesi mümkün mü? Türkiye'nin böyle bir potansiyeli yok. ABD'den bağımsız hareket etmek bana göre mümkün değil. Yani öyle bir dünya var ki muhakkak kendine müttefikler seçmek zorundasın. Ben hiçbir müttefik seçmiyorum, müttefiksiz bir ülke olacağım demek mümkün değil. AKP zaten bu anlamda radikal herhangi bir girişimde ne iç politikasında ne dış politikasında bulundu. »Neden bağımsız bir politika sürdürecekmiş gibi hareket ediyor? Çünkü AKP, Milli Görüş tabanına dayanıyor. Milli Görüş’ün temelinde ise azımsanmayacak bir anti-emperyalist potansiyel var. Dinsel boyutu çok ağır basmakla beraber milli boyutu da olan anti-emperyalizm, bağımsızlık kavramlarını adeta soldan emanet aldılar. »İç dinamikler bağımsız bir politika sürdürmek için yeterli değil mi? Necmettin Erbakan'ın AKP yönetimini eleştirirken söylediği "Sen esasında milli bağımsızlığı satarak ABD'ye avantaj elde ettin" sözü doğrudur esasında. AKP hükümeti bir süre ABD eksenini kaybediyormuş gibi bir görüntü verdi. Türkiye’de sırtını batıya dönüp Ortadoğu'ya açılan bir iktidarın altı aydan fazla ömrü olmaz. Ortadoğu'nun lideri olacam, herkeslen aynı mesafede duracağım dediğin zaman, seni içerideki burjuvazi de ayakta tutmaz. »Neden Ortadoğu'ya yöneliyor? Yükselen yeşil sermayeye pazar mı kapmak istiyor? Buna hayır demiyorum ben, ama bunun benim anlattıklarım ile bir çelişki yarattığını düşünmüyorum. Ben iktisatçıyım daima şuna inandım sermayenin dini imanı olmaz. Ortadoğu ve körfez Ülkelerinin paralarının yöneldiği yer hala Londra ve New York. Araplar için Londra daha yakın. Biz Londra'ya giden paranın yüzde kaçını buraya çekebildik. »İsrail ile yaşanan son gerginlikler en azından görünürde mesafe koymanın bir işareti mi? Görünürde demekle çok güzel bir şey söyledin. Başbakanımız Arap sokaklarına oynamayı çok sevdi. Buradan da İran'a oynuyor. İran'ı memnun etmek ve rahatlatmak için İsrail e vurmak, Arap ülkelerini memnun etmek için vurmaktan daha önce gibi geliyor. Onun için işte iki günde bir Gazze den bahsediyor ama İran daki muhalefete açılan yaylım ateşinden hiçbir şekilde bahsetmiyor. Bunda son dönemlerde ABD'nin İsrail'e soğuk durmasının da etkisi var. »İsrail ile yaşanan bu gerilmeye ABD daha ne kadar seyirci kalacak? Bence bunun limitine varılıyor. İki lafın başında bizim Başbakanımız Gazze'den söz açıyor. Öbür taraftanda İsrail bakan yardımcısı elçiye açıkça hakaret ediyor. Buradan sonrasına dur denilecek. İsrail bugüne kadar frenli gitti. Ama başbakan frensiz gidiyor. Bunda da kendisini vazgeçilmez olarak görmesinin etkisi var. Vazgeçilmez olmadığını bu sene birileri Erdoğan’a gösterecek. »Peki frene basmazsa bu hızla giderse ne olur? Çok kötü çarpılır. Fizik kuralları bunu gerektiriyor. Sadece hareket ederek yaşayan bir kütle var mı? »Bu çarpma kim tarafından nasıl ve ne zaman olur? Bir: İran bir gün nükleer sahibi olur ve Türkiye'ye sen haddini bil der ve batı ile pazarlıkları kendi yapar. İki: İsrail'e karşı hiç fren yapmadığı için ABD'den çok kötü fırça yiyebilir. Ermenistan meselesi büyüyebilir. Obama bir sabah uyanıp kusura bakma ben tasarıyı senatoya getirecem diyebilir. »Erdoğan tribünlere mi oynuyor? Esasında kendisine oynuyor. Trübünlere de değil. İran da Erdoğan üzerinden oyun oynuyor. İran nükleere gidiyor. Bunun için de zamana oynuyor. Türkiye arabulucu olsun, araya girsin vs vs. Ortadoğu'nun emperyal gücü olmak konusunda her ikisi büyük rakip. İçten içe liderliğe oynuyorlar. Erdoğan’ın ayağında bir yanda gaz var diğerinde fren. Ama Erdoğan frene basmakta iradeli değil. Habire gaza basıyor! İran konusunda devreye girmeyi kendisi için büyük bir prestij olarak görüyor. İran ile batı ilişkileri kızışınca devreye girerek, Batıya "Siz bana muhtaçsınız" demek istiyor. ‘1 Mart tezkeresinin hala arkasındayım’ »Siz 1 mart işgal tezkeresinin ateşli savunucularındandınız. ABD ile birlikte Kuzey Irak'a girmeyi istiyordunuz. Hala aynı kanıda mısınız? Hâlâ arkasındayım. Tezkerenin özüne bakıldığında ABD askeri önde olmak kaydıyla Türkiye askeri ardından Irak'a girilecekti. Sünnilerle çatışan ABD olacaktı. Biz arkada olacaktık. Musul ve Kerkük'ün korumalığını ortak güç yapacaktı. Kandil bölgesi tamamen TSK'ya verilecekti. Ayrıca üstüne para alınacaktı. Elbette zaiyat verilecekti. Ama PKK meselesi kalmayacaktı. Kuzey Irak'ın kuruluş şartlarını Türkiye de belirleyecekti. Musul-Kerkük petrolünden yaralanacaktı. Bugün ne oldu peki. Tezkere ile kaybedilenlerin peşinde koşuyor. Bunlar zaten 1 Mart'ta vardı. Ayağımıza gelen fırsatı teptik ondan sonra 7 yıldır koşturuyoruz. Ha insanımız ölecekti doğru. Orda mutlaka bi zaiyat olacaktı. »Irak'a girilseydi büyük çatışmalar yaşanacaktı. Bölgesel çatışmalara çıkacaktı? Şu ayrımı yapalım. Türkiye sıcak çatışmaya girmeyecekti. Irak askeri ile çatışmayacaktı. Girilmesinin bedeli olarak elbette müslüman müslümana silah çekecekti. Doğru ama bugün bunu yapmamakla ne kazandık. Tayyip sokaklarda popüler oldu. Bunun neyini yedik. Ben çok realistim. »Evet çok realistsiniz! Olgulara çok faydacı yaklaşıyorsunuz. Harala gürele gidip Kerkük'ü alalım diyorsunuz. Bu yaklaşım sakat değilmi? Peki şu anda biz ne yapıyoruz. Söyeldiklerimi gerçekleştrmek için koşturuyoruz. Analar ağlamasın tamam ama bu ne kadar reel. Tersten ben sana sorayım 1 Mart'ı reddeden Türkiye Otadoğu'nun sempatisini kazanmak dışında ne kazandı. »Reel gerçekçilik istiyor diye kan mı dökülsün, işgal mi yapılsın? İnsani değerleri reel çıkarlara kurban mı edelim? En azından somut olarak Irak güçleri ile çatışmaya girilmedi. Kayıplar verilmedi? Ama kayıplar yaşanmadı mı? Verilmedi mi. Son 7 yılda verilen kayıplara bakınız. Ne değişti ki. »Daha lokal çatışmalar yaşanıyor. Arada bir! Bu ölçülebilir bir şey değil. 2003-2010 arasında ne kadar insan öldüyse en fazla o kadar insan ölecekti. »PKK ile yaşanan çatşmalar daha farklı yollarla çözülebilirdi? Karıştırmamak lazım! Sen PKKyı kendi ellerinde ABD'ye teslim ettin, adam (ABD) kazığı yedi senden. Sorununu kendi elinle götürüp ABD'nin eline verdin. »Sizin mantığınızla hareket eden ABD Taliban için Afganistan'a girdi. Ama kaybetmek üzere. Taliban güçleniyor. Benzer durum PKK için de geçerli olmaz mıydı? Aynı oranda katiyen olmazdı. Taliban ve El Kaide tamamen kontrol dışında olan Veziristan'a yayılmış vaziyette. PKK ise Kuzey Irak’taki durumu itibariyle daha konsantre. Yok edilmezdi beyki ama bugünkü gücünün çok daha altında olurdu. Felsefi boyutuna gelince. Dış politikada insani duygulara yer yok. Dış politika realisttir. Bu benim görüşüm bir başkası da insanlar ölmesin diyebilir. İnsani duygularla dış politika yürütülemez. Dünya real politika üzerine kurulu. Kardeşce yaşayalım diyenlere de saygım var. »Reel politikalar konjonktürel gelişmelere de bağımlı olarak çok sık değişebiliyor. Örneğin 10 yıl önce Suriye ile savaşın eşiğine gelinmişti ama şimdi vizesiz sürece girildi. Kuzey Irak ile de benzer bir süreç yaşanabilir! Bu ihtimal ne kadar var. Yarın güneşin doğmama ihtimali de var. Yarın böyle bir ihtimal oluşursa ona göre davranırsınız. Şu an öyle ihtimaller yok. O ihtimaller ortaya çıktığında oturulup konuşulur. Dünyanın değişkenleri çok fazla. Politika böyle değil. Bir sepetçi ya da düşünür böyle hümanist düşünebilir ama ama politikacı düşünemez. »Siz de politikacı değilsiniz ama realizm adına işgali savunuyorsunuz? Ben dış politika yazarıyım. Liberal felsefenin neresinde ülke çıkarı savunulamaz yazılı. Bunu bana gösteremezsiniz. Milli çıkarların üzerinde hangi umdeler var. Irak’a Bush yüzünden girilmedi. Çıkarları onu gerektirdi. Çünkü hayatın kendine ait gerçekleri var. »Daha farklı bir dünya tasavvur edilemez mi? Sosyalistler bunu istedi ama hani nerede. Nerede kuruldu bana göster. Kim elde etti. Dünyanın en güzel söylemiydi. Ben sosyalist değilim. Sizin gibi düşünmemi bekleme. »Evet değilsiniz fark da burada. Irak’a girilseydi bu bedeli kim ödeyecekti. Halk ödeyecekti? Girmeyerek de öldü insanlar. Liberalleri sosyalistlerle karıştırmayın. Dünya gerçekleri böyle.