Dosya 40

DEMOKRASİ PARTİSİ (DEP) ESKİ GENEL BAŞKANI YAŞAR KAYA DEMOKRASİ PARTİSİ (DEP) ESKİ GENEL BAŞKANI YAŞAR KAYA Ateş ve barut kokan bir tünelden geçerek bir kısmımız tesadüfen hayatta kaldı. Süreç buralardan başladı. Demirel,Tansu Çiller ve Doğan Güreş dönemi Kürtler için adeta zamana yaydırılmış bir soykırım dönemidir »Kürt Açılımından umutlu musunuz? Ne bekliyorsunuz? Kürt Açılımından elbette umutluyum. Çünkü gerek bölge gerekse Türkiye’nin bunu geciktirmesi mümkün değil. Ortadoğu gibi hassas bir bölgede dış dinamikleri ihmal etmek isabetli değildir. Bu bir tarihi süreçtir. Üçü de İttihat ve Terakkici olan üç Cumhurbaşkanı (M. Kemal, İnönü, Celal Bayar) döneminde, inkâr, imha ve sürgün vardır. Bunlar asimilasyonla desteklenmiş. Kocaman insanlık suçu olan bir tarih yaratılmıştır. Özal-Demirel-Tansu Çiller-Mesut Yılmaz’ın söylemleri derin devlete çarparak geri döndü. Turgut Özal bunu hayatı ile ödedi. Yüzyıllık Ergenekon belası Kürtleri biçerken, bir kısmı Ergenekon ile işbirliği yaptı. Bugün bunlar birer birer ortaya dökülürken Kürt sorununun çözümü için fırsat doğdu. Faşizan iki partinin son çırpınışları bunu engelleyemez. Askerden umut bekliyorlar ama asker zaten bu mutabakatın içindedir. »Açılımdan ya da açılım sonunda ne bekliyorsunuz? Hükümet Cumhuriyet döneminin en cesur adımlarını atıyor. Silahlı mücadele dönemi ve illegal partiler, ABD’nin Ortadoğu’ya gelmesinden sonra bitti. Bunu bilmek lazım. Bu süreç çözüm ve barış sürecidir. Buna herkes yardımcı olmalıdır, soğuk savaş dönemi parti ve örgütler bu süreçte sol oynayamazlar. Bu süreçten Kürt ve Türk halkı eşitleninceye kadar birçok beklentim var, zorlu ve uzun bir yoldur, ona hazırlıklı olmak lazım. Dil, Kültür, Edebiyat, Siyasi Örgütlenme, Parlamento da temsil ilk etapta yeni bir anayasa ile çok şey gerçekleştirebilinir. »Kürt sorunun çözümü için acilen neler yapmak gerekir? Sizin önerilerinizi sırlamak istesek en önce ne yapılmalı? Çözüm için önce tetikten parmaklar çekilmeli, operasyonlar durmalı, diyalog ve görüşme bu halkın seçilen temsilcileri ile yapılmalı, kamuoyu hazırlanmalı, Kemalist geçinen faşistlerin değişmesi lazım. Yeni Anayasa şart. Askeri Darbe anayasası ile birsey yapılmaz. Seçim Kanunu, siyasi Partiler Kanunu değişmeli, eski Kürtçe isimler iade edilmeli, kapsamlı bir afla dağdakilerin büyük bölümü ve dünyaya yayılmış Sürgünler dönebilmelidirler. Bu konuda herkes bir çok şey söylüyor. Biz geçmişte yolunun üstünde hapishane olmayan dört dörtlük bir demokraside bunları tartışalım demiştik. Simdi galiba oraya gelindi. Basta PSK, RIZGARI, vs olmak üzere Kürt siyasi Partileri yurda dönüp politika yapmalıdırlar. Yani siyasetin önü açılmalıdır. Fırat’ın doğusundaki, İstanbul, Bolu üçgenindeki devlet cinayetleri soruşturulmalı ve failleri Kürt Halkının önüne konulmalıdır. Yoksa bu halk devletle nasıl barışır, nasıl benim devletim der. Diyarbakır cezaevi bir insanlık müzesi haline getirilmeli. Yıkılması ile Kürt halkının devrimci direniş geleneği yok olacak hafızası silinecektir. Kürtçe gazete ve Kürtçe özel televizyonların önündeki engeller kaldırılmalıdır. Yıkılan, boşaltılan köylere dönenlere bir rehabilitasyon uygulanmalıdır. Savaşın tahribatı başka türlü nasıl hafifletilinebilinir. »Abdullah Öcalan'ın Kürt Sorunu ve çözüm önerileri konusunda tutumunu nasıl değerlendiriyorsunuz? Abdullah Öcalan’ın Kürt sorunu konusundaki değerlendirmeleri basını ve kamuoyunu epeyce meşgul etti. Yeni baştan almaya gerek görmeden ufak bir özet yaparsak, soğuk savaş dönemini fikir ve felsefesini kuruluş zemini olarak alan PKK önce bağımsız bir Kürt devletinden vazgeçtiğini deklere etti, sonra federatif bir sistemi istemediğini çok sıklıkla söyledi. Neticede Kürt kimliği ve bazı kültürel haklara kadar çıtayı indirdi. Zaten dönüp geriye baktığımızda PKK ne kuruluş dönemindeki ne Suriye ve Beka’daki PKK değil. İmralı, yeni bir süreçti. Bu süreçte Parti Başkanı, birçok ülkede kalmak için yer bulamayan parti lideri olarak, yepyeni bir strateji uyguladı. Biz ABD’nin MİT ile yaptığı protokolü Kenya’daki teslimi ile uygun olarak Şam’dan İmralı’ya uzanan uzun bir süreci özetleyecek değiliz. Daha Türkiye’ye getirilir getirilmez, parti başkanının yeni bir siyaset takip edeceği açık ve ortada idi. Bu strateji biraz da ustalıkla tatbik edildi. Maksat barış zemini yumuşatarak bu sorunun çözümünün artık silahla değil diyalog ve demokratik zeminde yürümesini sağlamaktı. Gerek İmralı da yazdığı kitaplar, gerek savunmaları, gerekse görüşme notları yeni bir stratejinin en uygun belgeleridir. Tarihçiler, siyaset bilimcileri, sosyologlar bunu değerlendireceklerdir. Bu süreç sık sık ateşkeslerin gündeme geldiği fakat hiç bir karşılık bulamadığı bir süreçtir. Bu süreci başka açılardan da değerlendirmek mümkündür. Öncelikle on yılda dünya değişti. Bu değişim rüzgârı ABD’ye değişimci bir başkan getirdi. Bu değişim rüzgârları Ortadoğu’yu derinden etkiledi. Zaten ABD’nin Ortadoğu’ya gelmesinden sonra gizli partilerin ve gerilla savaşının bir kıymeti harbiyesi kalmamıştı. Abdullah Öcalan’ın bu bakımdan durumu zordu. Değişmeyen bir partinin değişen dünya şartlarına evirilmesi zordu. Bir mahkûmun birinci ruh haleti cezaevinden kurtulmak, bunun için de kendisini bu sürecin bir aktörü haline getirerek barış ve çözümde rol alan bir aktör olmayı hedefledi. Kısaca bu güne dönersek İmralı’dan üstü kapalı ve çelişkilerle dolu açıklamalar var. Elbette bunlar bu sürece az da olsa ters düsen şeylerdi. Bir yandan birbirinin ikiz kardeşi durumunda olan PKK ve DTP’yi yönetmek kolay değildi. Gelinen süreçte birçok ayrışımın olması muhtemeldir. Benim görüşüme göre 4 Ekim’de yapılacak olan DTP kongresinde iki ayrı grup ortaya çıkacaktır. Ben şahsen Öcalan’ın ılımlı kanadı destekleyeceği kanaatini taşıyorum. Çünkü bu dönemde lazım olan budur. PKK’deki değişim ve ayrışmaları gözden ırak tutmamak gerekli. Herkesin konuştuğu lider kadronun Avrupa’ya gönderilmesi, bir onurlu affın çıkarılması, Mahmur’un boşaltılması, ABD, Irak ve Kürt Federe Devletinin tutumlarının sancısız olabileceğini kimse gözardı etmemelidir. Bugünkü durumda ne madde madde Öcalan’ın isteklerini ne de devletin atacağı adımların ne olduğu konusunda belirli müzakereye konu olmuş somut maddeler yoktur. Yapılacak şey her iki tarafın ateşe son vermesi, tansiyonu düşürmesi ve diyalog zemininin hazırlanması ise herkes diline, durumuna ve duruşuna dikkat etmelidir. Onun için şu anda Öcalan’ın çözüm önerileri üstünde bir değerlendirme yapmak kolay değil. Süreç ilerledikçe her iki tarafın isabetli ve isabetsiz yanlarını göreceğiz. »Siz Irak Kürdistanı’nı da iyi biliyorsunuz. Türkiye'nin açılım çabası bölgede nasıl değerlendiriliyor? Güney Kürdistan’da oturduğum doğrudur. Bugün Kürt Federe Devletini doğuran Güney’deki Kürt hareketini 1958’li yıllardan itibaren takip etmeye çalıştım. Bunun için de Kraliyet dönemi, General Kasım dönemi ve bil cümle Baascıların dönemlerini izledim. Güneydeki hareket solun içinden çıkmadı. Kuzeydeki hareketin hendikapı solun içinden çıkmış olmasıdır. Solun da bugün ne durumda olduğu herkesçe biliniyor. Bugün dürüstlükle ismini tam yazacaksak Güney Kürdistan Kürt Federe Devleti zengin bir federasyonun bütün şartlarına haizdir. Türkiye üzerinden dünya pazarlarına sattığı petrolü ve Türkiye üzerinden Avrupa’ya gidecek olan doğal gaz Türk devletinin, enerji bölgesinin göbeğinde olması itibari ile değerini artırmıştır. Türkiye ile son yillarda dostluk münasebetleri, diplomatik münasebetleri ve ticari münasebetleri artmıştır. Bu iş birliğinde hem Kürtlerin hem de Türkiye’nin büyük menfaati vardır. Türkiye’deki Kürt sorununun çözümüne çok pozitif bakmakta ve bunu desteklemektedirler. Türkiye’de oturan bazı Kürt ailelerinin akraba ve aşiretleri güneyde yasamaktadırlar. Türkiye bir yandan Güney Kürtleri ile dost olurken bir yandan da kendi Kürdünün problemini çözmek zorundadır. Güneyin bunda sonsuz menfaati vardır. Türk hükümetinin Kürtler konusunda attığı her adımı desteklediklerini her vesile ile Mesut Barzani ve Necirvan Barzani ayrıca mam Celal dile getirmektedirler. Bugün Güney Kürdistan’da halkı tarafından seçilmiş bir Cumhurbaşkanı, bir meclis ve bir hükümet var. İnsanların dikta nefeslerinden boğulduğu Ortadoğu’da Kürtler herkese önemli bir demokrasi dersi verdiler. Bölgedeki gelişim memnuniyet vericidir ve Türkiye’ye iyi gözle bakmaktadırlar. Ateş ve barut tünelinden geçtik » DEP Genel Başkanlığı ve Sürgünde Kürdistan Parlamentosu Başkanlığı yaparken uluslarası arenada da siyaset yaptınız. Bazı çevrelerde dile getirilen "Açılım ABD işi" nitelemesini nasıl değerlendiriyorsunuz? 50 yıla varan uzun sürede politika yaptığım doğrudur. Hepimiz omuz omuza eksiksiz bir demokrasi için Türkiye’de mücadele ettik. Eskiden Türkiye’de Kürt Sorununu konuşmak yasaktı. Bugün bütün detayları ile tartışılıyorsa, ülke bir yerden bir yere geldi. Bunda da üç beş kuşağın değerli emeği var. DEP başkanlığı döneminde askeri yönetim hariç, sivil yönetimde tutuklanmış tek parti başkanıyım. Ateş ve barut kokan bir tünelden geçerek bir kısmımız tesadüfen hayatta kaldı. Demirel, Tansu Çiller ve Doğan Güreş dönemi Kürtler için adeta zamana yaydırılmış bir soykırım dönemidir. Ergenekon davası dolayısı ile bugün birçok şey su üstüne çıkmakta ve aydınlanmaktadır. Bu Türkiye tarihi için ve Kürtler için çok önemlidir. DEP dönemindeki tutuklanmam, milletvekilimiz Mehmet Sincar’ın öldürülmesi HEP ve DEP’ten öldürülen 84 kişinin akıbetini uzun uzun yazacak değilim. Bunları bir kuşak çok yaşadı ve gördü. Sürgünde Kürdistan Parlamentosu döneminde batı Avrupa, İskandinav Ülkeleri, Amerika, Kuzey Afrika, Moskova, Fransa, Belçika dahil olmak üzere birçok ülkede bulundum. Bu ülkeler Kürt sorununu ve Türkiye’deki durumunu biliyorlardı. Türkiye’nin inkâr, imha politikalarına akıl erdiremiyorlardı. Başta ABD olmak üzere bütün dünya Kafkasya’da, Orta Asya’da, uzak Doğu’da ve Ortadoğu’da ne olup bittiğini gayet iyi bilmektedir. Türkiye’nin talihsizliği bu sorunu inkâr etmesi ve çözümünü geciktirmesidir. ABD bugün dünya lideridir. Hangi ülkede ne yaptığını herkes görmektedir. Ortadoğu’da bu sorunla ilgilenmesi gayet doğaldır. Bu proje ABD projesi de olabilir. Bunda hiçbir beyis yoktur. İç dinamiklerle çözülmeyen sorunları dış dinamik çözer. Çünkü adamın dünya hakimiyeti hedefi var. Bugün gelinen noktada artik Kürt sorununu çözümsüz bırakmak mümkün değildir. Gerek dünya şartları ve gerekse bölge şartları buna müsaittir. Amerikalılar Türkiye’yi Ortadoğu’da yıldızı parlayan ülke olarak ilan ediyorlar. Kürt sorunu çözülmeden kimse ne büyür ne de yıldız olur. Yaşar kaya kimdir 1938 yılında doğdu. İstanbul Kabataş Lisesi mezunudur. 1959’da İstanbul’da İktisat Fakültesi’ne devam ederken 49 kişi ile birlikte tutuklandı. Meşhur 49’lar davası sanığı oldu. Davayla ilgili olarak hapisten sonra 1968’de Konya’ya sürgüne gönderildi, aynı yıl döndü.1991’de kurulan Kürt Vakfı’nın kurucularındandır. Özgür Gündem gazetesinin sahibi ve bugünkü DTP’nin öncüllerinden DEP’in (Demokrasi Partisi) Genel Başkanıydı. Aldığı hapis cezaları nedeniyle yurtdışına çıktı. Sürgünde Kürt Parlamentosu üyesi ve başkanı oldu. Son dönemde aktif siyasetten uzak olmakla birlikte siyasi yazılar yayımlamakta.